Κολονοσκόπηση

Τι είναι η κολονοσκόπηση:

Η κολονοσκόπηση είναι μία τεράστιας σημασίας ενδοσκοπική εξέταση που ελέγχει το εσωτερικό του παχέος εντέρου και το τελικό τμήμα του λεπτού εντέρου (τελικός ειλεός). Το παχύ έντερο έχει μήκος περίπου 1,5 μέτρο και αποτελείται από τα εξής μέρη: το τυφλό με την σκωληκοειδή απόφυση, την ειλεοτυφλική βαλβίδα που χωρίζει το λεπτό από το παχύ έντερο, το ανιόν κόλον, το εγκάρσιο κόλον, το κατιόν κόλον, το σιγμοειδές κόλον, το ορθό ή απευθυσμένο και τον πρωκτό.

  

Πώς γίνεται;

Στόχος μας είναι ο ικανοποιητικός καθαρισμός του παχέος εντέρου ο οποίος θα μας διευκολύνει στην καλύτερη και λεπτομερέστερη επισκόπηση του. Στα πλαίσια αυτά συστήνεται 3 ημέρες πριν την εξέταση να ακολουθείτε συγκεκριμένο διαιτολόγιο που αποκλείει από την διατροφή τα φρούτα, τα όσπρια, τα λαχανικά, τις σάλτσες, το ψωμί ολικής αλέσεως  το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Ο εξεταζόμενος πρέπει να ενημερώνει τον γαστρεντερολόγο για τυχόν φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνει, έτσι ώστε να δοθούν κατάλληλες οδηγίες για τυχόν διακοπή ή τροποποίηση της αγωγής. Φάρμακα που επηρεάζουν την πήξη του αίματος (ασπιρίνη ή άλλα αντιπηκτικά και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη) θα πρέπει να διακόπτονται ή να αντικαθίστανται από άλλα φάρμακα τουλάχιστον 7 ημέρες πριν την κολονοσκόπηση, πάντα σε συνεννόηση με τον θεράποντα ιατρό.  Το απόγευμα της προηγούμενης μέρας λαμβάνονται καθαρτικά από το στόμα, προκειμένου να καθαρίσει το έντερο. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης ο ασθενής είναι ξαπλωμένος σε αριστερή πλάγια θέση, φοράει ειδικό εσώρουχο και είναι σκεπασμένος. Για να γίνει η εξέταση εισάγεται από τον πρωκτό ένα εύκαμπτο ενδοσκόπιο με φως και κάμερα. Με το ενδοσκόπιο εισάγεται αέρας στο έντερο, έτσι ώστε να φουσκώσει και μέσω της κάμερας, ο γαστρεντερολόγος βλέπει σε οθόνη, το εσωτερικό του εντέρου. Η διαδικασία, δεν είναι επώδυνη, επειδή χορηγείται μέθη και διαρκεί περίπου 20 – 40 λεπτά εκτός κι αν βρεθεί κάποιος πολύποδας ή κάποια άλλη παθολογική κατάσταση όπου ο ιατρός θα χρειαστεί να παρέμβει θεραπευτικά (αφαίρεση του πολύποδα, αιμόσταση, καυτηριασμός αγγειοδυσπλασίας κ.α). Μετά την εξέταση ίσως να υπάρχει λίγο φούσκωμα στην κοιλιά από τον αέρα καθώς και μια ήπια ζάλη, τα οποία υποχωρούν σε λιγότερο από μία ώρα.

Γιατί γίνεται;

Η κολονοσκόπηση γίνεται:

·         Για την διερεύνηση των παρακάτω συμπτωμάτων σε οποιαδήποτε ηλικία:
 - απώλεια αίματος από το έντερο
 - αναιμία
 - οξύ ή χρόνιο διαρροϊκό σύνδρομο
 - χρόνιο κοιλιακό άλγος
 - αλλαγές στις κενώσεις
 - δυσκοιλιότητα

·         Προληπτικά ενδείκνυται:
 - σε άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών για την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου
 - σε μικρότερη ηλικία σε άτομα με οικογενειακό κληρονομικό ιστορικό για πολύποδες ή καρκίνο. 

·         Για την διενέργεια επεμβατικών πράξεων όπως:
 -  αφαίρεση πολυπόδων
 -  αιμόσταση (παύση της αιμορραγίας)
 -  καυτηριασμός αγγειοδυσπλασιών.

Τι μπορεί να αποκαλύψει;

Η κολονοσκόπηση είναι μια εξέταση που με την επισκόπηση, την λήψη βιοψιών και την αφαίρεση παθολογικών βλαβών μπορεί να διαγνώσει ένα μεγάλο αριθμό νοσημάτων και να συμβάλει καταλυτικά στην πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου . Έτσι μπορεί να διαγνωστούν πολύποδες, καρκίνος, φλεγμονές του παχέος εντέρου (λοιμώδεις ή ιδιοπαθείς – ελκώδης κολίτιδα και  νόσος Crohn), εκκολπώματα, αγγειοδυσπλασίες και να μας αποκαλύψει ενίοτε τα αίτια αιμορραγίας, διερεύνησης αναιμίας, απώλεια βάρους, διαρροϊκού συνδρόμου ή δυσκοιλιότητας  

Υπάρχουν εναλλακτικές εξετάσεις;

Η παλαιότερη εξέταση είναι η διάβαση του παχέος εντέρου (βαριούχος υποκλυσμός) κατά την οποία χορηγείται βάριο από τον πρωκτό  και στη συνέχεια εισάγεται αέρας . Το βάριο είναι μία ακτινοσκιερή ουσία η οποία επαλείφει τα τοιχώματα  και στη συνέχεια με τη βοήθεια ακτινογραφιών γίνεται έλεγχος του αυλού του παχέος εντέρου. Η εξέταση δεν παρέχει την λεπτομερή ανάλυση που προσφέρει η κολονοσκόπηση, δεν μας δίνει την δυνατότητα να παρέμβουμε με λήψη βιοψιών ή αφαίρεση πολυπόδων, απαιτεί και αυτή την προετοιμασία με καθαρτικά και τείνει να εγκαταλειφθεί.                                                                                          
Τα τελευταία χρόνια μια νέα εξέταση ήρθε στο προσκήνιο. Αυτή είναι η αξονική κολονογραφία ή εικονική κολονοσκόπηση) (virtual colonoscopy) με την οποία ο γιατρός βλέπει το έντερο με τρισδιάστατη ανάλυση σε οθόνη υπολογιστή. Είναι πιο απλή για τον ασθενή όμως και σε αυτήν απαιτείται η εισαγωγή αέρα στο έντερο από τον πρωκτό ενώ απαραίτητη είναι και η προετοιμασία με τα καθαρτικά την προηγούμενη ημέρα. Τα μειονεκτήματα είναι ότι αφενός  φαίνονται μόνο βλάβες που είναι μεγαλύτερες από μισό εκατοστό (η κολονοσκόπηση έχει μεγαλύτερη ευκρίνεια), αφετέρου δεν μπορεί να γίνει θεραπευτική παρέμβαση, γι’ αυτό και προτείνεται μόνο σε ασθενείς που δεν μπορούν να υποβληθούν σε κολονοσκόπηση. Το πλεονέκτημά της είναι ότι σε περίπτωση απόφραξης  του εντέρου, ο γιατρός μπορεί να ελέγξει και το υπόλοιπο έντερο, κάτι που δεν μπορεί να γίνει με το κολονοσκόπιο. Τα τελευταία χρόνια γίνεται προσπάθεια να αξιοποιηθεί και η ενδοσκοπική κάψουλα η οποία λαμβάνεται από το στόμα και στην πορεία της βγάζει φωτογραφίες στο εσωτερικό του εντέρου. Μέχρι στιγμής όμως, χρησιμοποιείται στην κλινική πράξη κυρίως για την εξέταση του λεπτού εντέρου.